Ordu ile paramiliter Hızlı Destek Kuvvetleri’nin (HDK) nisan ortasından beri çatıştığı Sudan’da bir haftalık ateşkes yürürlüğe girdi.
Taraflar, başkent Hartum’un çeşitli semtlerinde ateşkese saatler kala ağır ve hafif silahlarla çatıştı. Çatışmaların diğer merkezlerinden başkentin komşuları Bahri ve Umdurman kentlerinde ise ateşkes öncesi son gün sükunet hakim oldu.
Suudi Arabistan ve ABD’nin arabuluculuğuyla iki tarafın temsilcilerinin katılımıyla Suudi Arabistan’ın Cidde kentinde imzalanan ateşkes anlaşması, yerel saatle 21.45’te yürürlüğe girdi.
Daha önce 7 kez sağlanan ateşkes, iki tarafça da defalarca ihlal edildi.
Başkent Hartum’daki insani durum giderek kötüleşirken on binlerce kişi, başkentten ayrılarak ülke içinde ve dışında daha güvenli gördükleri bölgelere gitmeye devam ediyor.
Sudan Doktorlar Sendikası, başkent Hartum ve diğer kentlerde 15 Nisan’dan bu yana ordu ile HDK arasındaki çatışmalarda 863 sivilin hayatını kaybettiğini, 3 bin 531 kişinin yaralandığını açıkladı.
Kısa vadeli ateşkes
Taraflar, uluslararası toplumun aracılık etmesiyle 20 Mayıs’ta, bugünden itibaren geçerli olmak üzere ateşkes ilan ettiklerini açıklamıştı.
Suudi Arabistan ve ABD, Sudan’da çatışan ordu ile HDK arasındaki krizi çözmek için Cidde şehrinde yapılan görüşmelerin süreceğini bildirmişti.
Sudan’ın tamamında uygulanacak “acil insani yardımların ulaştırılması ve temel hizmetlerin sağlanmasının” hedeflendiği kısa vadeli ateşkes anlaşması, tarafların Cidde Bildirgesi’nde insani yükümlülüklerle ilgili taahhütlere uymasını kapsıyor.
Sudan’da ordu ile HDK arasındaki çatışmalar
Ordu, bir zamanlar desteklediği ancak bağımsız ve paralel bir ordu gibi davranması nedeniyle tehdit olarak gördüğü HDK’nin, 2 yıl içerisinde tamamen orduya entegrasyonunu talep ederken HDK’nin ise sivil bir hükümetin ardından yaklaşık 10 yıla yayılan bir süreçte bunu kabul edebileceğini açıklamasıyla başlayan söz savaşı ve tırmanan gerginlik, 15 Nisan sabahı taraflar arasında başkent Hartum ve çeşitli şehirlerde silahlı çatışmaya dönüşmüştü.
HDK, 2019’da darbeyle devrilen Cumhurbaşkanı Ömer el-Beşir döneminde Darfur’da isyancılara karşı savaşmak, sınırları korumak ve asayişi sağlamak amacıyla milis yapılanma şeklinde oluşturuldu. 2013’te Güvenlik ve İstihbarat Teşkilatına bağlanan, ardından giderek daha bağımsız yapıya kavuşan HDK’nin on binlerce mensubu bulunuyor.
-1 milyondan fazla kişi yer değiştirdi
Birleşmiş Milletlerin (BM) Sudan’daki Entegre Geçiş Yardım Misyonu (UNITAMS) Başkanı ve BM Sudan Temsilcisi Volker Perthes, BM Güvenlik Konseyi’nin Sudan konulu toplantısında yaptığı konuşmada, Sudan’da çatışmaların gittikçe “etnikleştiği” ve bunun ülkeyi uzun süreli bir çatışmanın içine çekme riski taşıdığı uyarısı yapmıştı.
Perthes, şu ana kadar tahminlere göre çatışmalarda 190’ı çocuk en az 700 kişinin hayatını kaybettiği, 6 bin civarında kişinin yaralandığı, 1 milyondan fazla kişinin de yer değiştirdiği bilgisini paylaşmıştı.
